Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri (Mesnevi,Müstezat,Rubai,Tuyuğ,Şarkı)

Mesnevi


 




  • Mesnevide beyit sayısı sınırsızdır.

  • Herhangi bir konu sınırlaması yoktur. En genel konular çoğunlukla  savaş, aşk,tarihi olaylar,dinî olaylar...

  • Mesneviler divan edebiyatında  roman ve hikaye türünün yerini tutuyordu.

  • Mesnevilerde her zaman  her beyit kendi arasında kafiyelidir.

  • Kafiye  düzeni  şöyledir; aa, bb,cc,dd,ee,…..

  • Bir yazarın  Beş mesnevisine Hamse denir..

  • Şehrengiz bir şehrin güzelliklerini anlatan mesnevilere denir.


Türk edebiyatındaki başlıca  ünlü mesneviler şunlardır:




  • Kutadgu Bilig............................. (İlk mesnevi - Öğüt)

  • Fuzuli- .........................................Leyla ile Mecnun (Aşk)

  • Şeyh Galip-................................ Hüsm ü Aşk (Aşk)

  • Şeyhi-............................................Harname (Eleştiri)

  • Ahmedi-........................................İskendername (Tarih)

  • Nabi- ............................................Hayrabat (Öğüt)

  • Süleyman Çelebi- .......................Vesiletü’n-Necat (Mevlid) (Dini)

  • Mevlana- .....................................Mesnevi (Öğüt)


Müstezat


 




  • Gazelden farklı gazel türünün  özel bir biçimine denir.

  • Şiirdeki uzun dizelere kısa bir dize eklenerek bir uzun bir kısa eklenerek yazılır.

  • Uzun ve kısa dizeler gazelde olduğu gibi kendi aralarında uyaklanırlar.

  • Müstezattaki Kısa dizelere “ziyade” denir.


Rubai


 




  • Rübailerin kafiye şeması i aaxa şeklindedir ve rübailer tek dörtlükten oluşurlar.

  • Rübailer aruzun belli kalıplarıyla yazılırlar.

  • Rübailerde hayatın anlamını ve hayat felsefesini,dünyanın nimetlerinden yararlanmayı ve ölüm gibi farklı konular işlenmiştir.

  • İran edebiyatına ait bir türdür. Bu türün en büyük şairi ise hiç kuşkusuz ki  Ömer Hayyam’dır.

  • Türkçe rubailerde çok önemli yeri vardır. En güzel örneklerini Yahya Kemal vermiştir.


Tuyuğ


 




  • Türklerin Divan edebiyatına kazandırdığı bir nazımşeklidir.

  • Kafiye  düzeni rubainin kafiye düzeni gibidir.Tek dörtlüklerden oluşur.

  • Genellikle felsefi konular işlenmektedir.

  • Edebiyatta Kadı Burhanettin’in tuyuğları meşhurdur.


Şarkı


 




  • Genellikle Besteyle okunmak için yazılan ve dörtlüklerden oluşan nazım biçimidir.

  • Dörtlük sayısı genellikle  3ile 5 arasında değişir.

  • Birinci dörtlükte 2. ve 4. dizeler tekrarlanır, diğer dörtlüklerde 4.dizeler aynen tekrarlanır. Bu kısma  nakarat denir.

  • Türklerin divan edebiyatına kazandırdığı nazım biçimidir.

  • Aşk ,sevgi,mutluluk, günlük hayat gibi temaları işlenir.

0 Comments:

Yorum Gönder

Deneme