Ahmet Haşim'in Hayatı
1887: Bağdat’da doğdu. (Babası Bağdat’lı Alüsizadelerden Arif Hikmet Bey, Annesi Kahyazadelerden Sara Hanım)
Düzensiz İlköğretim hayatı görmüştür.
1895: İstanbul’a gitmiştir.
1896: Numune-i Terakki Mektebi’nde çok iyiolmayan Türkçesini geliştirdi.
1897: Galatasaray Lisesi’ne yatılı olarak girdi ve 10 yıl sonra mezun oldu.
Mezuniyet sonrası Reji İdaresi’ne girdi. Aynı zamanda Hukuk Mektebi’ne devam ediyordu.
n1910-1914: İzmir Sultanisi’nde Fransızca ve Edebiyat
Öğretmenliğine tayin edildi.
Yedek Subay olarak Birinci Dünya Savaşı’na katıldı.
1918-1919: İaşe Nezaretinde Memurluk Yaptı.
1922-1924: Düyun-u Umumiye’de çalıştı.
Güzel Sanatlar Akademisi’nde “Estetik” ve “Mitoloji” dersleri verdi.
1924: Yaz sezonunu Paris’te geçirdi.
Hayatının geri kalanı Mülkiye Mektebi ve Harp Akademisi’nde Fransızca öğretmenliği yaparak geçirdi.
1933: Kadıköyde’ki evinde öldü.
Ahmet Haşim'in Kişiliği
“Ürkerim kendi hayalatımdan
Sanki kandır şakağımdan akıyorBir kızıl çehrede ateş gözler
Bana güya ki içimden bakıyor”
Haşim’in kişiliği yaşamına, sanatı da kişiliğine bağlıdır.
Çocukluk günlerini hasta bir anneyle sert bir baba arasında geçirir.
8 yaşındayken annesinin ölümü Haşim’i derinden sarsar.
İstanbul’a gittiğinde girdiği ve kendisini yadırgatan okul çevresi Haşim’i tamamen yabancılık ve yalnızlık duygusuna iter.
Yalnızlığını arttıran ve Haşim’i kıskançlığa, kötümserliğe götüren sebeblerden biri de çirkinliğidir.
Sonuçta, Haşim’in tüm tezat ve komplekslerin toplandığı, hastalıklı ve hiddetli bir kişiliği vardır.
Ahmet Haşim'in Edebiyat Yaşamı
Haşim’in edebiyat yaşamı 3 evrede gelişme göstermiştir:
1900-1908: Gençlik Dönemi:
İlk şiiri “Hayal-i Aşkım”ı 1901’de Mecmua-ı Edebiyye’de yayınlandı.
En çok beğendiği şairler: Şeyh Galip, Abdulhak Hamit, Muallim Naci, Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin’dir.
Fransız şiiriyle de temasa geçmiştir. Bu dönem, Servet-i Fünun etkisindedir.
Şiirinin temaları: akşam, güneş, kış ve bahar gibi doğaya ilişkin temaların yanısıra yaşanmamış aşkların ve gerçek olmayan sevgililerin şiirlerini yazar. Dili ağırdır.
25 yaşından sonra başlayan evre:
nFransız şiirinin tesiri altındadır.
nMallarme, Henri de Regnier,
Baudelaire, Verlaine ve RimbaudHaşimin en çok beğendiği şairlerdir.
“Göl Saatleri” adlı şiir kitabı bu evrenin ürünüdür.
Haşim bu dönemde bir ressam ruhu taşır, şiirlerinde çizgiden çok renk hakimdir.
Dili gençlik şiirlerine oranla sadedir.
Bu dönemdeki şiirleri Fecr-i Atici olarak yazmıştır. Fakat, Servet-i Fünun nazım tekniğini uygulamıştır.
Şiirinin başlıca temaları: gerçeğin dışına çıkma arzusu, varlığın dışında ideal, ulvi ve hayali bir aleme karşı duyulan özlem.
Olgunluk Çağı:
27 şiirinin toplandığı “Piyale” adlı şiir kitabı bu evrenin ürünüdür.
Şiirlerinin hemen hepsi lirik, sembolik ve daha çok empresyonist (izlenimci) dir.
Saf, öz şiire yönelmiştir.
Dili önceki şiirlerine göre oldukça sadedir.
Haşim, artık sanatının hakiki edasına, Haşimane edasına kavuşmuştur...
Ahmet Haşim'in Şiiri ve Şiir Hakkındaki Görüşleri
“Seyreyledim eşkal-i hayatı
Ben havz-ı hayalin sularındaBir aks-i mülevvendir onun’çün
Arzın bana ahcâr ü nebâtı”
*Haşim, şiirinin ana özelliklerini “Şiirde Mana” adlı makalesinde şöyle açıklar:
*Şiir duyulmak içindir.
*Şiirin dili, musiki ile söz arasında ve sözden ziyade musikiye yakındır.
*Şiir dili, açıklama vasıtası olmaktan çok, bir telkin vasıtasıdır.
*Şiirde musiki anlamdan önce gelir.
*Şiirin anlam bakımından açık olması zaruri değildir.
*Şiir terennümdür.
*Şiirin doğduğu yer bilinç altıdır, konu ise sadece terennüm için bir vesiledir.
*Haşim’in şiir anlayışıyla sembolizmin şiir anlayışı arasında yakınlıklar vardır; ancak sembolist şiirin esas unsuru olan sembol Haşim’in şiirinde yoktur.
*Haşim’in şiirine en uygun anlayış tarzı empresyonizm (izlenimcilik) dir.
*Haşim’e göre, şiir ne kadar ölçülemeze, belli ölçülere girmeyene yaklaşırsa o kadar şiir olur.
Şiirine Hakim Olan Temalar:
*Çocukluk anıları, aşk ve tabiattır.
*Gerçekten uzak, hayali bir aleme sığınma isteği bir çok şiirinde vardır.
*Akşam, gece saatlerindeki izleniler, göller, ağaçlar, ırmaklar ve kuşlar Haşim’in şiirinde yaşatılmak istenen başlıca öğelerdir.
*“Melali anlamayan nesle aşina değiliz” diyen Ahmet Haşim, tam bir hüzün şairidir.
Haşim’in Şiirinin Kelime Kadrosu:
*Akşam, gül, su, ağaç, güneş, ateş, gam, alev, yakut, kızıl, sözcükleri şiirinde hemen seçilir. Haşim kelime kadrosunu melal atmosferi yaratabilecek tarzda seçmiştir.
Alıntıdır....
