6) Özne-yüklem uyumu/ uyumsuzluğu
Not: Türkçe'de bazı özneler cümlede olumlu, bazıları cümlede olumsuz anlamlar verir. Buna göre yüklemlerin de cümlede olumlu, olumsuz çekimlenmesi gerekmektedir.
Kimse okula gelmemiş, havuza gitmiş (Kimse olumsuz bir ifade gelmemişte öyle ama devamında gitmiş olumlu o halde özneside ona göre olmalı
Not: Türkçede cümlede öznenin ifade ettiği şahıslarla (1. Tekil, 1. Çogul gibi ) yüklemin bildirdiği şahıs arasında bir uyum olmalıdır.
Oyunu sadece ben ve sen oynayabiliriz.(BİZZ)
Abim ve annem çarşıya gitti. (onlar)
Not: Cümlede öznenin insan ya da başka varlıklar olması cümlede yüklemin tekil veya çoğulluğunu etkiler. Eğer özne eşyalar,bitkiler, hayvanlar, cansız varlıklar ya da soyut kavramlarsa, yüklem her zaman tekil olur; fakat İnsanlar çoğul özne olduğunda ise yüklem tekil veya çoğul olabilir.
Kuşlar ağaçlarda ötüyorlar.(kuşlar diyerek çogulluğu ifade etmiş ötüyorlar demeye gerek yok- kuşlar ağaçlarda ötüyor olacak)
Umutlar gün gelip bitecekler. (bitecek)
Türkçe'de sıfatlar çoğul anlam veriyorlarsa isimler çoğul eki almaz. Bu özellik genellikle belgisiz sıfatlarda görülür.
Birçok çocuklar bu tatlıyı beğendi.
Herkes ondan iğreniyor, yüzünü görmek istemiyordu.
7) Nesne-yüklem uyumsuzluğu
Duyduklarına hemen inanıyot ve her yerde söylüyor ( peki neyi söylüyor ? Belirsiz (duyduklarını her yerde sözlüyor olmalıydı))
Yaşlılara saygı göstermeli ,incitmemeleyiz (Kimim incitmemeliyiz?Belirsiz( yaşlıları incitmemeliyiz))
8) Tümleç yanlışları
Matematik öğretmeninin odasına yanına gitti, bir soru sordu. (Kime soru sordu?Belirsiz(öğretmene bir soru sordu))
Kadına sevgiyle baktı,sevdi. (neyi, kimi sevdi ?Belirsiz(kadını sevdi olmalı))
Yardımseverleri teşvik etmeli, teşekkür etmeli (kime teşekkür etmeli? Belirsiz (yardımseverlere teşekkür etmeli)
9) Düşünme ve mantık hataları
Bu defteri değil okumak, anlamak bile imkansız ( Burada öncelik okumaktır okumaıdğın bir şeyi anlamazsın zaten doğrusu
Bu defteri değil anlamak, okumak bile imkansız olmalı)
Önce kafasına sıktı sonra arkadaşını öldürdü.(kafasına sıkan bir kişi daha sonra bir şey yapamaz ki doğrusu,
Önce arkadaşını öldürdü sonra kafasına sıktı şeklinde olmalı)
10) Fiilin veya yardımcı fiilin yanlış kullanılması
Acıyı az, tuzluyu ise hiç sevmezdim.
(Acıyı az severdim, tuzluyu ise hiç sevmezdim şeklinde olmalı)
Çok az veya hiç çalışmadan başarılı olunmaz
(Çok az çalışarak veya hiç çalışmayarak başarılı olunmaz şeklinde olmalı)
11) Tamlama yanlışları
Verilen cümledeki nesne ve dolayı tümleçlei bulunuz.
(burada tümleçin niteliği sanki hem nesne hemde dolaylı gibi görünüyor. Dolaylı tümleç var peki nesne tümleci diye bir şey var mı ? Böyle bir tümleç olmadığından cümleyi şöyle kullanmalıyız;
Verilen cümledeki nesneyi ve dolaylı tümleçi bulunuz.)
Ülkemiz Irak'a askerî ve ilaç yardımı yaptı.
12) Kelimelerin yanlış yerde kullanılması
Yeni sınıfa geldim ki ders bitmiş (Burada sınıf yeni mi yapıldı, yoksa gelme işi zaman olarak yeni mi yapıldı. Doğrusu;
Sınıfa yeni geldim ki ders bitmiş şeklinde olmalı)
İzinsiz bahçeye çıkılmazdı bizde (Evde izinli çıkılan bahçede mi var, bahçeyi izinsiz mi yaptılar yoksa bahçeye çıkarken izin alınması gerektiğini mi vurguluyorlar? Doğrusu;
Bahçeye izinsiz çıkılmazdı bizde şeklinde olmalı)
ANLATIM BOZUKLUKLARI ÖNCEKİ SAYFA TIKLAYIN
ANLATIM BOZUKLUĞU ÇALIŞMA KAĞIDI İNDİRRRRR
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme