İlber
Ortaylı’nın Cumhuriyet’in Doğuşu Kitabında Geçen Alıntılar
İlber Ortaylı'nın Cumhuriyet'in
Doğuşu eseri, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecini ve bu sürecin
içindeki siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gerçekleri inceliyor. Kitap,
Atatürk ve çağdaşlarının yanı sıra, Cumhuriyet'in temellerini oluşturan
faktörleri de ele alıyor.
Kitapta geçen alıntılar şunlardır:
"Cumhuriyetin en büyük
başarılarından biri eğitim konusudur. Başlangıçta ortada çok kötü manzara
vardı. Gerçi eğitimin bugünü ile ilgili olarak da iyi şeyler düşünmüyorum.
Eğitimin en kötü olduğu sistemler, tamamıyla vatandaş ve toplumun keyfine
bırakıldığı sistemlerdir."
“1938'de aramızdan ayrılan kurucu liderimiz Mustafa Kemal Paşa'nın bize bıraktığı Türkiye'ye bugün için baktığımızda, uyanmamız gereken bir takım şeyler olduğu ortadadır.”
“Türkiye cumhuriyetini kuran
insanların idealini takip etmemiz gerekiyor. Çünkü onlar devrin modası olan
demokrasi düşmanlığına değil, kurdukları cumhuriyetin demokrasi niyetli bir
devlet olarak devamına çalıştılar.”
“Biz, paraları az olsa da onurlu
babaların çocuklarıyız. Gösterdikleri yollarla bize iyi kapılar açtılar.
Açtıkları yoldan gidemiyorsak bu kendi kabahatimizdir. Türkiye Cumhuriyeti'ni
kuran insanların idealini takip etmemiz gerekiyor. Çünkü onlar devrin modası
olan demokrasi düşmanlığına değil, kurdukları cumhuriyetin demokrasi niyetli
bir devlet olarak devamına çalıştılar. İki harbin arasında birtakım sakat
ittifaklara girerek boş işler, hayaller ve savaşlara katılmaktan ziyade sulh
istediler. Ülkeyi harbin dışında tuttular. Bunun bize getirdiği kazanç
ortadadır. Hepsini şükranla anıyoruz ve anmalıyız.”
“Biz Atatürk'ü liderimiz olarak
seviyoruz, anlıyoruz. Ve zaman geçtikçe tarihi rolünü, kültürel değişimindeki
liderlik rolünü, önem ve kıymetini daha iyi anlıyoruz.”
“Türk Vatandaşlığı Ağır ve
Mesuliyetli Bir Unvandır Türk vatandaşlığı cumhuriyetin kurulması ile birlikte
mücessem olmuş bir kavramdır. Son yıllarda parayla vatandaşlık verilenler var.
Böyle uygulamalara karşıyız. Türk vatandaşlığı, çile çekmiş, ortak tarih
yaşamış bir milletin vatandaşlığıdır. Bunun arkasında Balkan göçleri vardır.
Girit göçleri vardır. Rusya baskısından kaynaklı Kafkasya ve Kırım'dan göçler
vardır. Harpler vardır. Vatan savunmaları vardır. Vatandaşlık alabilmek için
önce bu vatana fikren ve ruhen katılmak gerekir.”
Cumhuriyetin ilk yıllarında ilerleme
varken son yıllarda gerileme olduğu söylenebilir.”
“Bugün, bir asır sonra Büyük Millet Meclisinin bu ruhi yapısını özlüyoruz. Bizce özlemin hep devam etmesi lazım. Bir devletin ve sistemin kuruluşundaki ruh yaşadığı, kutsandığı derecede istikbale emin adımlarla yürünür.”
