Elementlerin Kullanım Alanları
Elementler fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre kullanım alanı olarak farklılık gösterirler. Örneği bir elementin yanıcı olup olmaması ya da patlayıcı olup olmaması gibi özellikleri kullanım yerini için önemlidir.
Atom numaralarına göre sıralanmış olan elementlerin kullanım alanları şu şekildedir.
1. Hidrojen (H) :
Hidrojen balonlarının şişirilmesinde, kaynak yapımında, petrol ürünlerinin işlenmesinde kullanılmaktadır. Roket yakıtı olarak da kullanılan hidrojen çevre dostu bir element olarak adlandırılmaktadır.
2. Helyum (He) :
Kaynakçılıkta, balon ve zeplin gibi hava taşıtlarının şişirilmesinde kullanılır. Elementler içerisinde en düşük erime sıcaklığı ve kaynama sıcaklığı helyuma aittir. Nükleer enerji santrallerinde soğutucu olarak helyum kullanılır. Helyum ısı iletkenliği çok yüksek bir elementtir ve makro boyutta bile atomik özelliklerini göstermesi sebebiyle "kuantum sıvısı" olarak adlandırılır. Kanser teşhisinde MRE'de de kullanılmaktadır.
3. Lityum (Li) :
Pil üretiminde, cam ve seramik yapımında, nükleer santrallerde soğutucu olarak, A vitamini sentezinde ve roketlerde itici kuvvet olarak kullanılmaktadır. Özgül ısı kapasitesi katı elementler içerisinde en yüksek olanıdır.
4. Berilyum ( Be ) :
Hava taşıtlarında, nükleer santrallerde, uydularda ve füze yapımında yüksek oranda ısı emebilme özelliği sebebiyle kullanılır. Erime noktasının yüksek olması ve esnekliği sebebiyle bilgisayar parçalarının yapımı ve inşaat sektöründe de kullanılır. Berilyum bakır alaşımı elektrot yapımında kullanılır. Berilyum ve tozları kanserojen özellikler gösterebilmektedir.
5. Bor (B) :
Isıya dayanıklı cam ürünlerin yapımında, tenis raketlerinin yapımında, nükleer santrallerdeki regülatörlerde, ateşleyici olarak roketlerde kullanılır. Boron nitrit bileşiği karıştırıldığı herhangi bir maddeyi elmas sertliğine eriştirebilmektedir.
6. Karbon (C) :
Organik bileşiklerin tümünün yapısında bulunmaktadır. Sıvı yağların sudan arındırılmasında kullanılmaktadır. Çelik yapımı, lastiklerin renklendirilmesi, plastik sanayi gibi alanlarda kullanılmaktadır. Radyoaktif yaş tayininde karbon-14 izotopundan yararlanılmaktadır.
7. Azot (N) :
Atmosferin %78'ini oluşturan azot besinlerin korunması ve saklanmasında kullanılır. Spermlerin sperm bankalarında dondurularak saklanması işlemi azot ile yapılır. Amonyak bir azot birleşiğidir ve kuvvetli bir çözücüdür. Gübre yapımında kullanılır.
8. Oksijen (O) :
Hayvan ve bitkilerin hayatlarını sürdürebilmeleri oksijene bağlıdır. Atmosferin %21'ini oluşturan oksijen hastanelerde yaşam destek ünitelerinde solunum sıkıntısı çeken hastalar için kullanılır. Kaynak yapımında, çelik üretiminde ve suyun saflaştırılmasında kullanılan oksijen paslanmanın da sebebidir.
9. Flor (F) :
Diş macunlarında kullanılan florit belirli oranlarda kullanıldığında diş çürümelerini önler. Ampullerin üzerine yazı yazılması işleminde hidroflorik asit kullanılmaktadır. Kloroflorokarbon gazları havalandırma ve soğutma sistemlerinde kullanılmaktadır. Teflonlarda da karbon kullanılmaktadır.
10. Neon (Ne) :
En çok kullanıldığı yer reklam aydınlatmalarıdır. Paratonerlerde ve televizyon tüplerinde de kullanılmaktadır. Sıvı neon soğutucu olarak da kullanılmaktadır.
11. Sodyum ( Na) :
Fotoğrafçılıkta, tarım ve eczacılıkta kullanılmaktadır. Cam yapımında, sokak aydınlatmalarında, pillerde ve sofra tuzu üretiminde kullanılmaktadır. Dünyada en çok bulunan 6. elementtir. Metallerin saflaştırılmasında kullanılan sodyum elementinin önemli bileşikleri kabartma tozu, soda külü ve sodyum nitrattır.
12. Magnezyum (Mg) :
Uçak ve füze yapımında alaşımlarından alüminyumdan üç kat daha hafif olması sebebiyle kullanılır. Aydınlatma ampullerinin yapımı, fotoğraf makinelerinin gövde kaplamaları, şömine tuğlalarında da kullanılır. Bunun dışında yangın bombaları ve işaret fişeklerinde de kullanılmaktadır.
13. Alüminyum (Al) :
Bazı mutfak eşyaları ile dekorasyon malzemelerinin yapımında kullanılmaktadır. Alüminyumun diğer metallerle oluşturduğu alaşımlar hafif olduğu kadar da dayanıklı olması sebebiyle uçak ve füze yapımı başta olmak üzere birçok alanda kullanılır. İletkenliği bakıra göre çok düşük olmasına rağmen hafif olması sebebiyle elektrik iletiminde de kullanılır.
14. Silisyum (Si) :
Kullanım alanı en geniş elementlerden olan silisyum tuğla yapımı ve beton yapımında kullanılır. Yarı iletken bir element olarak elektronik mikroçiplerin yapımında kullanılır. Bilinen en sert maddelerden biridir.
15. Fosfor (P) :
Sodyum ampullerinin yapımında, gübre yapımında kullanılmaktadır. Kibrit, havai fişek, diş macunu yapımında kullanılır.
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme