Ad Aktarması (Mecâz-ı Mürsel)

Benzetme amacı güdülmeden aralarındaki anlam ilişkisi nedeniyle bir sözcüğün yerine başka bir sözcüğün kullanılmasıdır. Bir çok şekilde yapılır.

1. Parça -bütün ilişkisi

Bir varlığın parçası söylenerek bütün kastedilir veya bütün söylenerek parça kastedilir.

Örnek: Sana benim gözümle bakan gözler kör olsun. (Göz insanın bir parçasıdır, göz söylenerek insan kastedilmiştir.)

Uzaktan tüten bir baca. (Baca kelimesi söylenerek ev kastedilmiştir).

Perdenin arkasında iki göz bana bakıyordu. (Göz insanın bir parçasıdır ve göz söylenerek insan kastedilmiştir).

Uçağımız birazdan Ankara’ya inecek (Ankara bütün, havalimanı parça).

2. İç-Dış İlişkisi

İçin söylenip dışın kastedilmesi dışın söylenip için kastedilmesi. Örnek: Önündeki üç tabağı bitirdi. (Tabak söylenmiş tabağın içindeki yemek kastedilmiştir.)

Bardağı bir dikişte içiyor. (bardaktan kasıt sudur.)

Soba gürül gürül yanıyor. (sobadan kasıt odunlardır.)

Ayaklarını çıkar da gir. (Ayaktan kasıt ayakkabıdır.)

3. Sanatçı -Yapıt İlişkisi

Sanatçı söylenir yapıt kastedilir.

Örnekler: Cahit Sıtkı’yı tavsiye ederim .(Cahit Sıtkı’nın eserlerini)

Bu bir Picasso olmalı. (Picasso’nun tabloları)

4. Neden- Sonuç İlişkisi

Sonuç söylenir neden kastedilir.

Örnekler: Adana’ya bereket yağıyor. (Bereketten kasıt yağmurdur. Bereket sonuç, yağmur nedendir).

Uçaklarımız düşman üstüne ölüm yağdırdı. (Ölümden kasıt bombalardır. Ölüm sonuç, bomba nedendir)

5. Yer-Yönetim İnsan İlişkisi

Yerin söylenip, yönetim veya insanın kastedilmesidir.

Örnekler: Erzurum yollara dökülmüştü. (Erzurum’dan kasıt halktır.)

Deprem İstanbul’u derin bir uykudayken yakaladı. (İstanbul’dan kasıt halktır).

6. Yön-İnsan İlişkisi

Yön söylenip insan kastedilir.

Örnek: Doğu Batı’ya mahkûm mu? (Doğu ve Batı’dan kasıt orda yaşayan insanlardır.)