Türkibasit
- 15. ve 16. yy'da çıkmış bir akımdır.
- Amacı; dilde Türkçe sözcüklere ağırlık vermek, biçimde ve özde yenileştirmektir.
- Türkçe ile de aruz şiiri yazılacağını dile getirmişler.
- Mahalli söylemlere, deyim ve atasözü gibi Türkçe terkiple kullanmaya özen göstermişler.
- Bu akımın öncüleri; Aydınlı Visali, Edirneli Nazmi, Tatavalı Mehmet'tir.
- Şekil olarak divan edebiyatı ve aruza bağlı kaldılar.
- Başarılı olamamış bir akımdır. Büyük şairler ve devlet adamları ilgi göstermemişlerdir.
- Gelenek ve görenekleri şiirle yansıtmışlardır.
Sebkihindi
- Hint uslubu olarak bilinir.
- Farsça ağırlıklı şiir yazan şairler tarafından geliştirildi.
- 17. yy da etkili oldu.
- Başlıca şairleri; 17 yy da Naili, Nefi, Neşati; 18. yy da ise Seyh Galib'dir.
- Bu akımda sözden ziyade anlam önem kazanır.
- Hayal oyunlarına karışık mazmunlara yer verilir.
- Izdırap, hayali temalar ve kavramlar şiire girdi.
- Tasavvuf ağırlıklıdr.
- Mübalağa, tezat, irsal-i misal gibi edebi sanatlara sıkça başvuruldu.(Anlam yoğunluğu elde etmek için)
Mahallileşme(Yerlileşme)
- 18. yy da ortaya çıkan bir akımdır.
- En üretken olduğu dönem Nedim zamanıdır.
- Akımın başlangıcını Baki oluşturmuştur.
- Akımı ilerleten ise Nedim, Enderunlu Vasıf'tir.
- Şiirde günlük hayat yansıtılmıştır.
- Söyleyiş olarak yalın bir dil kullanılmıştır.
- Şarkı türünün önemli eserleri verilmiştir.
- Hece vezni ile şiir örnekleri verilmiştir.
- İstanbul'un şaşalı hayatı, eğlence kültürü konuları arasındadır.
Hikemi Tarzı
- Hikmetli manasına gelen; düşünce, bilgi, öğretici yazılar yazılmıştır.
- Didaktik bir anlatış vardır.
- Nasihatler bulunur.
- Yazılarda ayetler ve hadislere yer verilir.
- Toplumsal aksaklıklara dikkat çekilmeye çalışılmıştır.
- Bu tarzın sanatçıları; Nabi, Sabit,Yunus Emre, Bağdatlı Ruhi