Kelimenin görevini belirleyen ve sadece isme gelen eklerdir. Hal eklerinde çoğul eki veya diğer ekleride beraberinde alabilir.
5 tane hal eki bulunmaktadır. Bunlar;
1)Yalın Hali
2) Belirtme hali (yükleme, i hali)
3) Yönelme Hali( e hali)
4) Bulunma Hali( de hali)
5) Ayrılma Hali (çıkma,den hali)
Not: Fiilde hal eki aranmaz. Hal ekleri isim ve isim soylu sözcüklerde aranır.
1)Yalın Hali
İsmin yalın hali ek almadığı haldir.
Örnek: Ev birden kayboldu (cümlede görüldüğü gibi ev kelimesi hiçbir ek almadığında yalın haldedir.)
Not: Yalın hal ismin hal eklerinden hiçbirinin almadıkları için cümlenin öğelerinde özne ya da belirtisiz nesne görevinde kullanılırlar)
Akşamları süt iç ( ne iç? süt, ne sorusuna cevap verdiği için cümlede belirtisiz nesne görevindedir ve hi. bir ek almadığında yalın haldedir)
2) Belirtme hali (yükleme, i hali)
Adın -i eki almış halidir. Cümlenin durumuna göre -i, -ı, -u, -ü halini alabilirler.
Cümlede belirtili nesne görevinde kullanılır. Neyi sorusuna cevap verir.
Kalemi kırdı
(Burada kalem kökü -i hal ekini almıştır.Ve neyi sorusunu (belirtili nesne sorusu) yükleme sorduğumuzda cevap verir. Neyi kırdı? Kalemi)
hayallerini yıktı. (neyi yıktı? Hayallerini.
3) Yönelme Hali( e hali)
ismin -e eki almış halidir. Cümlede dolaylı tümleç olarak kullanıır. Yer yön belirtir ve nereye sorusuna cevap verir. Kelimeye göre-a ve -e olabilir.
Eve gidiyorum (Nereye gidiyorum? Eve.)
Okula baktım (nereye baktım? Okula.
Duvara yaslandım (nereye yaslandım?Duvara.)
4) Bulunma Hali( de hali)
İsmin -de eki almış halidir. Cümlede dolaylı tümleç görevinde kullanılır. Nerede sorusuna cevap verir) Cümlenin gidişine göre -de, -da, -te, -ta, tı, -ti,-tu,-tü ekleri alabilir.
Evde oturuyor (nerede oturuyor? Evde.)
Arabada uyudu (nerede uyudu? Arabada.)
Sokakta oturdu (nerede oturdu? Sokakta.)
5) Ayrılma Hali (çıkma,den hali)
Adın -den eki almış haliri. Cümlede dolaylı tümleç görevinde kullanılır ve nereden sorusuna cevap verir. Cümlenin durumuna göre -den,-dan, -ten, -tan olabilir.
evden yeni çıktım (nereden çıktım? evden)
dünyadan yere düştü (nereden düştü? dünyadan?)
Okuldan geldi( nereden geldi? okuldan)
SORU: Ev kelimesini ismin tüm hallerinde örnek verin
ev yaptım---yalın hal
evi boyadım---belirtme hali
eve geldim---yönelme hali
evde kaldı---bulunma hali
evden çıktı---ayrılma hali
