Yazılar oluşturulurken belli bir amaç etrafında oluşturulur.İşte bizim bu amacımız farklılık gösterebilir bu farklılıkta yazıya uygun bir anlatım yöntemi seçmemisi sağlar
Örneğin;
Amacımız bir konuyu açıklamaksa
Dil insanlar arasında iletişimi sağlayan bir araçtır.Bir başka ifade ile dil gizli örgütler birleşmesidir. (Gördüğünüz gibi burada genellikle tanım cümleleri verilerek bir düşünce sadece açıklanmaya çalışılmış)
Anlatım biçimleri 4 guruba ayrılır;
-Açıklayıcı Anlatı:
-Tartışmacı Anlatım
-Öyküleyici Anlatım
-Betimleyici Anlatım
1)Açıklayıcı Anlatım
Yazar bu tür anlatım yöntemlerinde öğretme amacını temele alır. Bir konu hakkında fikir verme,okuyucuya yeni bilgiler vermek bu anlatımın genel özelliklerindendir.
NOT:Bu tür anlatım biçiminde amaç bilgi vermek olduğundan söz sanatlarına başvurulmaz.Anlam olayları kullanılmaz
Örneğin:
Ahlak toplumların temel vicdanıdır. Ahlaki değerlerini yitiren insan doğadaki bir canlıdan pek fazla bir farkı olmaz. Çağlar boyunca insanlar ahlak konusunda birbirinden farklı fikirler ortaya atmıştır....................
---- Yukarıdaki paragrafta görüldüğü gibi tanım yapılmış,Ahlak konusunda bilgi verilmiş ve dilde oldukça sadedir.
2) Tartışmacı Anlatım
Amaç okuyucunun düşüncelerini değiştirmek ve ona kendi görüşünü benimsetmeye çalışmaktır.
Örneğin:
Bir eser yıllar sonrada okunuyorsa o eser eskimemiştir. Eski olan bir köşeye atılmaz mı okuyucular. Evet eskimemiştir hala içimizde br arkadaş gibi bir sokakta yanımızda yürümektedir. Aksini iddia edecek yokturdur sanırım
3) Öyküleyici Anlatım
Parağrafta belli bir olay var ve parağraf olay etrafında gelişiyorsa öyküleyici anlatımdan bahsetmek mümkündür. Olaylar oluş sırasına göre anlatılır.Okuyucuda olayın devamı hakkında merak oluşturur.
Örneğin;
İki arkadaş bir gece vakti dereye balık tutmaya gitmişler. Tam balıkları tutup mangal yapacakken ileride bir ışığın parladığını görürler ve hemen ışığa doğru koşarlar. Onlar gittikçe ışıkta hep kaçarmış.....
4) Betimleyici Anlatım
Betimleme özünde kelimelerle resim yapma işidir.Varlıkların özellikleri nitelikleri göz önüne getirilerek anlatılır. Rengi sayısı,büyüklüğü,küçüklüğü ve diğer ayırt edici özellikleri ile ouyucunun zihninde o yeri resmeder.
Örneğin;
Sınıfa girdiğinde ileride büyük bir masa vardı. Masanın hemen yanında bir bilgisayar onun üstünde ise küçük bir vazo bulunmaktaydı. Duvarların rengi kırmızıdan turuncuya solmuş tavan ise kapkara olmuştu. Elbise asılan askılığın ucu kırılmış köşede duran soba ise yanıyordu (Zihnimizde canlanmaya başladı değil mi resim)