Dede Korkut
Hikayeleri Kitabındaki Bilinmeyen Kelimelerin Anlamı
Dede Korkut hikayeleri tüm bir Türk
tarihi, Türk dili, Türk kültür ve medeniyetine ışık tutması açısından
başvurulan en eski ve en önemli kaynakların başında gelmektedir. Yazıldığı
dönem itibariyle 14. veya 15.yy’da anonim olarak kaleme alındığı düşünülen bu
eserin içeriği ise Oğuz Türklerinin İslamiyet’i kabulünden hemen sonra
yaşadıkları olayları konu alması bakımından daha eski zamanlara
tarihlendirilebilir.
Dede Korkut Hikayeleri kitabındaki
bilinmeyen kelimeler ve anlamları şunlardır:
Polat: Çelik
El eylemek: Hile yapmak
Muhannet: İhanet eden, hain.
Kulan: Bir tür yaban eşeği
Nikap: Peçete, yüz örtüsü
Dan dansık: Önemli, değişik,
şaşılacak şeyler
Maslahat görmek: İyi ve faydalı
olduğunu kabul etmek, uygun bulmak
Seht olmak: Etkilenmek, üzülmek
Şivan: Matem, yas, ağıt.
Pervaze ağmak: Göğe kanat çırpmak
Sındırmak: Kusurlarını sayıp
dökerek aşağılamak
Yedmek: Yedekte götürmek
Yorga: Biniciyi sarsmayan, yumuşak
at yürüyüşü
Serhat: Sınır boyu
Saravak: Deveci
Günlük: Gölgelik
Burçak: Tane
Gariplik: Gurbetlik
Davlumbaz: Büyük davul, kös
Sak: Uyanık, dikkatli
Tarraka: Gümbürtü
Peşkeş çekmek: Hediye vermek
Kuskun: Hayvanın kuyruğunun
altından geçirilerek eyere bağlanan kayış
Gün oturmaç: Güneyde oturmak
Alem: Bayrak
Kalar kopar: Kişinin doğduğu yer
Sındırmak: Yıldırmak, korkutmak
Zirüzeber: Altüst
Bitekellüf: Teklifsizce,
tedbirsizce
Murassa: Değerli taşlarla bezenmiş
Koğurmak: Nara atmak, bağırmak
Ortaç: Mirasçı, veliaht
Yüğrük: Koşar gibi yürüme
Sermuze: Çizme üzerine giyilen
ayakkabı
Torum: Deve yavrusu
Yeğrek: Daha iyi, daha üstün
Mekirlemek: Azarlamak
Gazavat: Gazalar, din savaşları
Zeval: Yok olma, ortadan kalkma
Argab argab: Kıvrım kıvrım
Şadlık: Neşeli havlar
Gökçek: Taze, körpe
Gökçek: Taze, körpe
Alağan: Avını kaçırmayan, alıcı
Çargab çargab çadır: Altın işlemeli
çadırlar
Har. İçinde yiyecek olan küp.
Cuşa gelmek: Coşmak
Hod: Zaten
Avsıl: Bir hayvan hastalığı
Gön: Hayvan derisi
Serheng: Çavuş, komutan
Hasut: Hasetçi
Bühtan: İftira
Zebun olmak: Güçsüz, zayıf, aciz
kalmak
Balkımak: Parlamak
Hemandem: O anda, aynı anda
Çalap: Tanrı
Musahip: Arkadaş
Zirüzeber: Altüst
Tarraka. Gümbürtü
Bargâh: Saray çadırı
Muti: İtaatli, boyun eğen
Sak: Uyanık, dikkatli
Burçak: Tane
Üçok: İç Oğuz
Bozok: Dış Oğuz
Adavet: Düşmanlık
Dek: Sağlam
Seksenmek: Ürküp, sıçramak
Dad: Yardım isteme, imdat
Serçeşme: Alay beyi, kumanda
Kad: Boy
Çargab: Kaftan
Şebçerağ: Gece parlayan kıymetli
taş
Fırak: Ayrılık, ayrılık acısı
Server: Önder
Buğra: Erkek deve
Yekdil: Gönlü bir, sevgili
Uğru: Hırsız, haydut
Görklü: Güzel, gösterişli, erdemli,
iyi huylu
Bazlamaç: Bazlama.
Kunt: Kalın, dayanıklı, sağlam
Kakılıben: Kızgın ya da dargın gibi
Apul apul: İki yana sallana sallana
Daz: Kurak, çorak
Bun: Sıkıntı, darlık
Bozaç: Boza çalan.
Görklü: Güzel, gösterişli, erdemli,
iyi huylu
Boy: Destan
Paşmak: Ayakkabı, terlik, nalın.
Külek: Yağ, su, süt koymak için
ağaçtan yapılmış büyük kap.
Salkım: Serin
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme