- Cumhuriyetçilik
- Milliyetçilik
- Halkçılık
- Laiklik
- İnklapçılık
- Devletçilik
Cumhuriyetçilik
- Halkın yönetimde aktif olduğu demokratik bir sistemdir.
- Millet iradesinin sandıkla yönetime yansımasıdır.
- Milli egemenliğin beraberinde getirdiği zorunlu ihtiyaç
- Saltanat ve monrşinin zıttıdır.
- Siyasal bir nkilaptır.
- Atatürrkün en büyük eserim diye belirttiği ilkedir.
Aşağıdaki inkılaplar Cumhuriyetçilik ilkesini güçlendirmek için yapılmış siyasi inklaplardır.
- Tbmm’nin açılarak halkın yönetime katılması
- 1921 Anayası ile 1924 anayasasının meclis tarafındankabul edilmesi.
- Halkın yönetime katılımını sağlayan cumhuriyet rejiminin ilanı
- Cumhuriyet rejiminin ve demokrasının gereği olan çok prtili hayata geçiş
- Halifeliğin kaldırıması ile rejime karşı oluşacak tehditin kaldırılması.
- Yurttaş olarak kadınlarında erkeklerle ayna haklara sahip olarak demokraside yerlrini almaları.
- Semen yaşının düşürülmesi ( Katılımın artmasını sağlamıştır.)
Milliyetçilik
- Kurtuluş savaşının omurgasını oluşturan bir ilkedir.
- Milliyetçilik faşizmin aksine din, dil,ırk gözetmeksizin ortak geçmiş, ulusal menfaat noktasında birleşen herkesi kastetmiştir.
- Vatan sevgisi milli birlik ve beraberlikle sağlanmıştır.
Aşağıdaki yapılan İnklaplar Milliyetçilik ilkesini güçlendirmek amacıyla yapılmıştır.
- Sınırlarımızı belirlemek amacı ile savaşla kazandığımız yerler olan misak-ı Milli sınırları gösterilmiştir.
- Türk tarihinin araştırılması amacıyla Türk TarİH Kurumu kurulmuştur.
- Türk dilinin kökeni ve gelişiminin araştırılması için Türk Dil Kurumu kurulmuştur.
- Denizlerde bağımsızlığımızı kazandıran kabotaj kanunu çıkarılmıştır.
- Türk parasının değerini artırmak için türk parasını koruma önlemleri alınmıştır.
- Reji idaresi tamamen millileştirilmiştir.
Devleçilik
- Ekonomi ile ilgili olarak devletin büyümesini, gelişmesini sağlayan her şey devletçilik ilkeleri arasındadır.
- Eski gelenekte yer olan halk devlettir anlayışını silerek, devlet halk içindir anlayışını hakim kılılmaktır.
- Mevcut durumdu ihtiyaca göre uygulanmıştır.
Aşağıda yapılan inkılaplar devletçiliği güçlendirmek amacıyla yapılmıştır.
- 1930’da Merkez Bankasının kurulması
- MTA, Etibank, Sümerbank gibi kuruluşların devlet tarafından kurulması.
- 1. VE 2 . Beş yıllık sanayi planlarının yapılarak bir hedefin belirlenmesi.
- Kamu İktisadi Teşkilatının kurulması.
Halkçılık
- Toplumdaki her türlü sınıfsal, dinsel, ırksal farklılıkları kaldırarak herkesi eşit şartlarda yaşadığı bir devlet kurmak
Aşağıda halkçılık ilkesi ile yapılan inklaplar bulunmaktadır.
- Halkevlerininaçılarak kültürel hayatın güçlendirilmesi.
- Soyadı kanunu kabul edilerek hakl arasındaki sınıflar kaldırılmış herkes Unvanı yerine ad soyadı ile hitap edilerek zümreler etkisini yitirmiş.
- Halktan alınan aşar vergisinin kaldırılarak halkın üretime olan katkısı sağlanmış hem de halk üzerindeki büyük bir yük kaldırılmıştır.
- Kılık kıyafet kanunu ile toplumda ayrıcalık oluşturacak her türlü sınıf kaldırılmaya çalışılmış.
- Medeni kanun kabul edilmesi ile bir hukuk düzeni içerisinde yasalar çerçevesinde adi bir düzen gelmiş ( Özellikle evlenip boşanmalarda kadına güvenceler geirilmiştir.)
- Kız okulları, erkek okulları gibi kurumların yerini karma eğitim veren kurumlar almıştır.
Laiklik
- Din ve devlet işlerinin ayrılığı esasına dayanır.
- Herkes vcdanen de dinen de özgürdür.
- Akıl ve bilimi temele koyar
Aşağıda Laiklik ilkesi ile yapılan inklaplar bulunmaktadır.
- Saltanatın kaldırılması
- Halifeliğin kaldırılması
- Eğitimin tek elden yürütülmesi için Tevhid-i Tedrisat kanunun kabulü
- Tekke ve zaviyelerin amaçlarından uzaklaştığı için kapatılması
- Medreselerin kapatılması
- Şeriat mahkemelerinin kaldırılması
- Anayasadan devletin dini islamdır maddesinin çıkarılması
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme