Derslerin hedeflerine ulaşıp ulaşmadığının belirlenmesi için ölçme ve değerlendirmenin doğru yapılması gerekmektedir. Ölçme ve değerlendirme, amaçlara göre yapılmaktadır. Amaçların ve amaçlara bağlı hedef davranışların ne kadar gerçekleştiğini, öğrencinin ulaştığı düzeyi, ölçme ve değerlendirme yaparak belirleyebiliriz. Bunun için hedef davranışları sınıflandırmaya ihtiyaç duyulmuştur.
Eğitimin hedeflerini belirlemek ve belirlenen hedeflerin davranışlarını ölçmek ve değerlendirmek için bir takım çalışmalar yapılmıştır. Bloom ve arkadaşları 1950’li yıllarda Taxonomy of Educational Objectives ile çeşitli öğrenmelere yöneltici bir sınıflama ortaya koymuştur. Hedeflerin aşamalı olarak sınıflanması işinde bugüne kadar yapılmış girişimler arasında Bloom ve arkadaşları tarafından yapılan aşamalı sınıflamanın benimsendiği ve yaygınlaştığı görülmektedir.
Bloom ve arkadaşları, eğitimin amaçlarını ve amaçlara bağlı hedef davranışlarını ölçmek için esas alınan kıstasları üç kategoride toplamışlardır. Bunlar; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanlardır.
1. Bilişsel alan
a. Bilgi basamağı
b. Kavrama basamağı
c. Uygulama basamağı
d. Analiz basamağı
e. Sentez basamağı
f. Değerlendirme basamağı
2. Duyuşsal alan
a. Alma basamağı
b. Tepkide bulunma basamağı
c. Değerlendirme basamağı,
d. Örgütleme basamağı
e. Bir değerler bütünüyle nitelenmişlik basamağı (kişilik)
3. Psiko-motor(devinişsel) alan
a. Uyarılma basamağı
b. Kılavuz denetiminde yapma basamağı
c. Kendi kendine yapma basamağı
d. Beceri haline getirme basamağı
e. Duruma uydurma basamağı
f. Yaratma basamağı
Yrd.Doç.Dr. Mehrali Calp