CUMHURİYET
Cumhuriyetin kelime anlamı olarak batı
dillerindeki karşılığı halkın kendi kendisini yönetmesidir . Cumhuriyet yönetiminde idare edenler ve idare
edilenler en önemli iki unsurdur .
Cumhuriyet rejiminde başarılı olunabilmesi için en önemli esas dürüstlüktür yani yönetenler ve yönetilenler bir birlerine karşı dürüst davranmalıdır . Ayrıca cumhuriyet rejiminde demokrasi temel ilke olmak zorundadır .
Cumhuriyet milletin hukuka ve vatanına içten bir bağlılık duyması ile yaşatılabilir . Bu yüzden demokrasi Cumhuriyeti hayatta tutan ve ona adeta kan pompalayan temel bir direktir . Gerçek manade Cumhuriyet ülkesini ve değerlerini katı bir biçimde korumaya kararlıdır ama bunu yaparken de asla demokrasiden çıkma yoluna girmez . Bunun aksi bir durum olduğu zaman rejimin adı cumhuriyet olsa bile bu uygulama cumhuriyet olmaz .
Cumhuriyet ve demokrasiyi benimsemiş devletlerde özgürlükler demokratik çerçeve içerisinde sınırlandırılmıştır . Çünkü demokrasi asla sınırsız özgürlük anlamına gelmemektedir . Hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmadığı rejimlere cumhuriyet denilmesi söz konusu olamaz . Demokrasiyi temel alan cumhuriyetlerde kanunlar ile kişilerin hakları ve özgürlükleri güvence altına alındığı gibi yine kanunlarla bu hak ve özgürlüklerin sınırları belirlenmiştir . Şimdi kısaca Atatürk'ün cumhuriyet ve demokrasi anlayışına değinelim .
Atatürk İstiklal Savaşı'nın ardından kurulan yeni Türk Devleti'ni Cumhuriyet rejimi üzerine tesis etmiş ve en kısa zamanda da demokrasiye dayalı bir yönetime geçileceğini işaret etmiştir . Atatürk cumhuriyet ve demokrasinin çok partili bir siyasal hayat ile gerçekleşebileceğini biliyordu .
Atatürk Cumhuriyet ve demokrasi ile ilgili söylediği sözlerle İstiklal mücadelesi veren üçüncü dünya ülkelerine ilham olmuş o bu yönü ile bir asker ve siyasetçi olmanın ötesinde bir düşünür olarak hala birçok milleti etkilemektedir .
29 Ekim 1923'te ilan edilen cumhuriyetin temel taşlarından biri laiklik olmuştur . Bunun sebebi halkın dini duygularını kullanmaya çalışan art niyetli insanların ülkenin geleceğini tehlikeye düşürecek hain emeller kurmalarını engellemekti .
Cumhuriyet'in hak ve özgürlükler rejimi olduğunu bilen Atatürk ,
halkın hak ve özgürlüklerini isteyebilmesi için bilinçli olması gerektiğini
yani kültür seviyesinin yüksek olması gerektiğini düşünüyordu . Bu yüzden
bilime ve araştırmaya çok önem vermiştir .
Atatürk cumhuriyete sahip olmaktan çok ona layık olmak gerektiğini bunun da ancak eğitimle mümkün olabileceğini düşünüyordu .