Soluk alıp vermek kadar doğal bir insan davranışı olan iletişim, yaşantımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Soluk almamak ölüme yol açtığına göre, ya “iletişimsizlik” ne yapar? Her gün soluk alır gibi mesajlar alıp veriyoruz. İletişim bir gereksinmedir. Bu gereksinim insanın yaşamı boyunca sürer. İnsanın bir gün içinde iletişime ayırdığı saat 10 - 11 saattir.
İnsan toplumsal bir varlıktır ve doğası gereği bir toplum içinde yaşar. Toplumsal bir varlık olan insan diğer insanları anlamak, onlara kendini anlatmak, kısaca diğerleri ile anlaşmak durumundadır.
İnsanın kendini gerçekleştirmesinin, mutlu ve başarılı olmasının yolu anlaması, anlatması ve anlaşmasıdır. Kamu kuruluşları halk yararına çalışmak, halka hizmet etmek amacıyla kurulmuşlardır. Halkla ilişkiler, kamu hizmetleri arttıkça ve çeşitlendikçe daha büyük önem kazanırlar.
Halkla İlişkiler Tanımlar
-Özel veya kamu kesimlerinde faaliyet gösteren bir kuruluş veya kurumun, ilişkide bulundukları kimselerin anlayış, sempati ve desteğini elde etmek üzere sürekli olarak yapmış oldukları bir yönetme görevidir.
-Kamu ile bir kurum, firma veya kişi arasındaki iyi niyeti, karşılıklı anlaşmayı geliştiren bilim ve sanattır.
- Halkın ve kamunun ilgisini çekmek, onu harekete geçirmek ve istenilen yola yöneltmektir.
- Kamuoyunu etkileme ve ondan etkilenme sürecidir.
Sosyologlara göre halka bir şey yaptırmanın üç yolu:
1. Zor kullanmak
2. Para ile satın almak
3. İnandırmaktır.
Halkla ilişkilerin amaçları:
-Halkı aydınlatmak ve onlara çalışmaları benimsetmek.
- Halkta yönetime karşı olumlu davranışlar yaratmak.
- Halkın yönetimle olan ilişkilerinde işlerini kolaylaştırmak (müracaatı kolaylaştırma, bilgi verme).
- Kararların isabet derecesini arttırmak için halktan bilgi almak.
- Kanun ve nizamlara uyulmasını sağlamak için bunlar hakkında halka bilgi vermek (trafik kuralları, yasaklar, vs.).
- Halkla işbirliği sağlayarak hizmetlerin daha çabuk ve kolay götürülmesini sağlamak.
- Halkın dilek, istek, tavsiye, telkin ve şikayetlerinden yapılan çalışmalarda hazırlanan yas, tüzük ve diğer tasarılardan yararlanmak, aksaklıkların giderilmesi için yapılan çalışmalarda bunları değerlendirmek.
Türkiye’de Halkla İlişkilerin Gelişmesi
Halkla ilişkiler Türkiye’de gün geçtikçe daha çok önem kazanmaktadır. Çeşitli kamu kuruluşlarında halkla ilişkiler görevini yapan bürolar değişik adlar almaktadır.
Basın bürosu, basın müşavirliği, yayın temsil şubesi, propaganda, basın yayın ve halkla ilişkiler, tanıtma şubesi, enformasyon şubesi, basın ve halkla ilişkiler dairesi, yayın müdürlüğü, basın temsilciliği, halkla ilişkiler şubesi, halkla ilişkiler müdürlüğü.
1962 yılında gerçekleştirilen Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesinde kısaca Mehtap Projesi diye adlandırılan ve halen büyük bir değer taşıyan dökümanda “Devlet kuruluşlarının her kademesindeki çalışmalarda ve kararların alınmasında halkla yakın ilişki sağlamak zorunludur.” denilmektedir. Bu projede kamu kurumları ile ilişkide bulunan diğer kurum ve fertlerin alınacak kararlardan önce dinlenmesi, istek ve görüşlerinin alınması ve değerlendirilmesi için temas ve dinleme usulleri kurmak gerektiği belirtilmiştir.
1984 yılında çıkarılan 3046 sayılı kanunla Milli Savunma Bakanlığı hariç tüm bakanlıklarda basın ve halkla ilişkiler müşavirliği kurulabileceği belirtilmiştir. Milli Savunma Bakanlığı’nda “Basın, Halkla İlişkiler ve Protokol Şube Müdürlüğü” halkla ilişkiler görevini yürütmektedir.
Halkla İlişkilerin Nitelikleri
- Halkla ilişkiler sürekli ve sabırlı çalışma isteyen iki yönlü ilişkidir.
- Halkla ilişkiler haberleşmeye dayanır.
- Halkla ilişkilerde muhatap olunan halk değişik tipte insanlardan meydana gelir.
- Halkla ilişkilerde bulunan yöntemin yapısı birbirinden farklıdır.
- Eğitim halkla ilişkileri etkilemektedir.
- Halkla ilişkiler siyasal rejimle ilgilidir.
- Baskı gruplarının çokluğu ve çeşitliliği halkla ilişkileri etkiler.
- Halkla ilişkiler uzmanlığa dayanır.
Halkla İlişkiler Teknikleri
Halkla ilişkiler tekniği, daha çok basın ataşelerinin, basın görevlilerinin yaptıkları ve her düzeyde yararlandıkları halkla ilişkiler araçlarıdır (SCHNEİDER Christian)
-Basın müşavirliği ve faaliyetleri.
- Açılış, kapanış, yıldönümü, anma ve kutlama törenleri.
- Sergi ve fuarlar.
- Kokteyl veya resepsiyonlar.
Halkla İlişkilerde Örgütlerin Yararlandığı Kaynaklar ve Olanaklar
- Gerekli haberleri basına iletmek.
- Basını izlemek, gerekli yazı ve resimleri kesip saklamak.
- Bülten yayınlamak.
- Halkı aydınlatıcı kitap ve broşürler yayınlamak.
- Halkın yakınmalarını izlemek.
- Meclis çalışmalarını ve kongreleri izlemek.
- Basın toplantıları düzenlemek.
- Radyo ve televizyonda özel programlar hazırlamak.
- Törenlere ve özel günlere basını çağırmak.
- Filmlerden yararlanmak.
Halkla İlişkilerde Uyulması Gereken Meslek Kuralları
- Halkla ilişkiler görevlileri gazete ve gazetecilere doküman olarak yararlı olacak bilgileri verirler. Bu bilgiler sadece olayların propaganda veya ticari reklama kaçmadan açıklanması niteliğinde olmalıdır.
- Haberler parasız verilmeli, karşılığında hiçbir şey beklenmemelidir.
- Haberler bir kuruluş veya teşebbüsün durumu, bütün çalışma şekilleri, üretimini yaptıkları hizmetler veya halka yararlı olabilecek teşebbüsler ile ilgili olabilir.
- Haberin menşei belirtilmeli ve ilgili olduğu kitleler her durumda açıklanmalıdır. Gerekirse halkla ilişkiler bürosunun ismi de zikredilmelidir.
- Haberler, gazetelerin müdürlerine veya yetkili kılınan arkadaşlarına verilmelidir.
- Gazeteciler kendilerine verilen haberi değerlendirmede tam egemendirler.
- Bu değerlendirmede başka unsurların karışmasına yönelen hiçbir baskı yapılmamalıdır.
- Halkla ilişkiler grubu haberlerin yayın yetkisini kendinde tutmak istiyorsa, yukarıda belirtilen haber hazırlama kurallarına uymak şartıyla normal yayın yolları ile, gazetelerden ihtiyacı olan sayfa veya sütunu satın alır ve yayınlanır.
Halkla İlişkiler Uzmanında Bulunması Gereken Nitelikler
- Etkili yazma ve ikna edici konuşma yeteneğinin olması
- Medyalar konusunda bilgi sahibi olması.
- İnisiyatif kullanabilme, problem çözme ve sorumluluk alabilme yeteneklerinin olması.
- İstikrarlı ve sağduyulu olması, insanlarla iyi geçinebilen hoşgörülü bir yapıda olması.
- İyi bir dinleyici ve kendine özgü bir üslup sahibi olması.
Halkla İlişkilerde Kullanılan İletişim Araçları
a) Yazılı Araçlar
Gazeteler: İşletme gazeteleri, ulusal ve yerel basında çıkan gazeteler.
Dergiler, broşür, el kitapçığı, afiş, ilan tahtası ve bültenler, pankart, el ilanları
b) Sözlü Araçlar
Yüz yüze görüşme; çift yönlü bir iletişim söz konusudur.
Telefonla görüşme; telefonla görüşmenin kuralları şöyle sıralanabilir:
1. Zil sesi üzerine telefonu açan kişi kendini tanıtmalıdır.
2. Telefonun uzun süre çalmasına izin verilmemelidir.
3. Ses tonu karşı tarafın duyabileceği şekilde olmalıdır.
4. Karşı tarafın istediği bilgiye göre, ilgili servisle görüşme olanağı yaratılmalıdır.
5. Çok beklenmesi gerekiyorsa karşıdaki kişinin numarası alınarak, sonra aranmalıdır.
6. Konuşurken kağıt-kalem bulunmasına dikkat edilmelidir.
7. Konuşma sırasında karşı tarafı dikkatle dinlediğimizi belirtmek için, konuşmayı pekiştirici sözler söylen-
melidir. Sözgelimi “evet efendim, sizi dinliyorum” gibi.
Toplantılar, konferans ve seminerler.
c) Görsel- işitsel araçlar: Radyo-televizyon, film ve video bant, sergi, yarışma ve festivaller, geziler, panel, konserler, yemek, eğlence, özel günler.
Halkın Yönetimden Yakınma Nedenleri
A) Halkın Yönetimin Çalışmalarından Habersizliği
Halk, dairelerde memurların kapalı odalar içinde neler yaptığından, halka yararlı ne gibi hizmet projeleri hazırlandığından çoğu kez habersizdir. Bunun için memurların dairelerde genellikle boş oturduğu halkın şikayetçi olduğu konulara çare bulmak için çalışılmadığı kanısına kapılır. Buna sebep yapılan çalışmalardan halkın haberdar edilmesidir. İyi bir yönetim yaptığı çalışmaları halka duyurmalıdır.
B) Yönetimin Halkın İsteklerine Önem Vermemesi
Yönetim, çeşitli kaynaklardan öğrenmiş olduğu halkın dilek ve ihtiyaçlarına karşı duyarsız olabilir. Halk bu duruma tepki gösterir. İyi bir yönetim, halkın isteklerini izlediğine ve halkın sorunlarına olumlu çözüm yolları bulmak için çalıştığına halkı inandırmalıdır.
Propaganda ve Halkla İlişkiler
Propaganda ve halkla ilişkiler arasındaki farklar şöyle sıralanabilir:
-Halkla ilişkilerde esas olan doğru bilgi, iyi niyet ve dürüstlüktür. Propaganda ise tek yönlüdür ve iyi niyete her zaman yer verilmez.
- Halkla ilişkiler fikir tartışmalarına açıktır. Propaganda ise tartışma kabul etmez, dogmatik ve otoriterdir.
- Halkla ilişkiler gerçekleri açıklama yoluyla ikna etmeye çalışır. Propaganda ise çok tekrar yoluyla ikna etmeye çalışır.
- Halkla ilişkiler yanıltıcı değildir. Propaganda yanıltıcı ve kandırıcı olabilir.
- Halkla ilişkiler yıkıcı olmaz. Propaganda ise yıkıcı olabilir.
Alıntıdır.......................................