Belirlenmiş bir süre içerisinde belirli öğrencileri yetiştirmeyi amaçlayan plânlanmış eğitim durumlarının tümü olan eğitim programının üç ana unsuru var: Bunlar: (a) hedefler, (b) öğrenme yaşantıları, (c) değerlendirme etkinlikleridir.
Hedefler, bir eğitim kurumunun öğrencilerde gerçekleştireceği davranış standartlarını belirler. Bu bakımdan bütün eğitim kurumları kendine has amaçlara sahip olmak durumundadır. Öğrencilere kazandırılmak üzere seçilen hedefler, istenilir özellikler olmak durumundadır. Bu özellikler bilgi, beceri, alışkanlık, tutum ve çeşitli yeteneklerdir.
Yetiştirilecek nesillerde bulunmasını öngördüğümüz istenen davranışların kazandırılması, eğitim sürecinin en önemli unsurlarından biridir. Hedefler çok çeşitli ve geniş olmasına rağmen eğitim için ayrılan süre sınırlıdır. Bu bakımdan eğitimde kazandırılacak hedefleri belirlemek ve önem derecelerini tespit etmek gerekir.
Hedefler belirlenip davranışlara dönüştürüldükten sonra bu davranışların hangi yolla gerçekleştirileceği kararlaştırılır. Belirli seviyedeki öğrencilerin belirli özellikleri kazanabilmesi için hangi tür yaşantılar içerisine sokulması, bu süreç içerisinde öğretici ve öğrenicinin rolleri ve karşılıklı etkileşimleri, eğitim durumlarını oluşturur.
“Öğrencilerin hedeflere ulaşmaları için geçirmeleri gereken öğrenme yaşantılarını sağlayacak dış koşulların düzenlenmesine eğitim durumları denir. Bu amaçla çeşitli öğretim yöntem ve tekniklerinden ve bunları destekleyen öğretim materyallerinden yararlanılır. Yöntem ve tekniklerin seçiminde hedefler, öğrencilerin ve öğretmenlerin özellikleri, kapsam ve eldeki imkânların göz önünde bulundurulması gerekir.” (Erden, 1998, s.3)
Eğitim durumlarını oluşturmanın amacı öğrencileri yeterli öğrenme düzeyine ulaştırmak yani onlara uygun bir yaşantı kazandırmaktır. Meselâ öğrenciler, güzel yazı çalışmaları çerçevesinde, bir güzel yazı çalışması sonunda istenilen özelikte (verilen forma uygun açık, okunaklı ve işlek) bir yazma düzeyine erişmişse, yaşantı eşiğini aşmıştır, denilebilir.
Öğretmen kendini öğrencinin yerine koymalıdır; öğrencinin zihnî formasyon durumunun, algılama yeteneğinin, seviyesinin ve öğrenme mekanizmasının nasıl işlediğini tahmin etmelidir. Her öğrenme yaşantısı, kendisinden daha önce gelene dayalı ve daha sonra geleni hazırlayıcı olmalıdır ki öğrencilerin istenen yönde gelişmelerine yardım edebilsin.
Öğrenme şartları kazandırılacak davranışa göre olduğu kadar öğrenen kişiye göre de ayarlı olmak zorundadır. Meselâ öğrencinin iyi bir okuyucu olması isteniyorsa, o öğrencinin yeteri kadar okuma materyalleriyle ilgilenmesini, okuma etkinlikleri içine girmesini ve yeteri kadar sınama ve yanılmalar yapmasını sağlayacak ortamın hazırlanması gerekir.
Yrd.Doç.Dr. Mehrali Calp
a. Hedefler
Hedefler, bir eğitim kurumunun öğrencilerde gerçekleştireceği davranış standartlarını belirler. Bu bakımdan bütün eğitim kurumları kendine has amaçlara sahip olmak durumundadır. Öğrencilere kazandırılmak üzere seçilen hedefler, istenilir özellikler olmak durumundadır. Bu özellikler bilgi, beceri, alışkanlık, tutum ve çeşitli yeteneklerdir.
Yetiştirilecek nesillerde bulunmasını öngördüğümüz istenen davranışların kazandırılması, eğitim sürecinin en önemli unsurlarından biridir. Hedefler çok çeşitli ve geniş olmasına rağmen eğitim için ayrılan süre sınırlıdır. Bu bakımdan eğitimde kazandırılacak hedefleri belirlemek ve önem derecelerini tespit etmek gerekir.
b. Öğrenme yaşantıları, eğitim durumları
Hedefler belirlenip davranışlara dönüştürüldükten sonra bu davranışların hangi yolla gerçekleştirileceği kararlaştırılır. Belirli seviyedeki öğrencilerin belirli özellikleri kazanabilmesi için hangi tür yaşantılar içerisine sokulması, bu süreç içerisinde öğretici ve öğrenicinin rolleri ve karşılıklı etkileşimleri, eğitim durumlarını oluşturur.
“Öğrencilerin hedeflere ulaşmaları için geçirmeleri gereken öğrenme yaşantılarını sağlayacak dış koşulların düzenlenmesine eğitim durumları denir. Bu amaçla çeşitli öğretim yöntem ve tekniklerinden ve bunları destekleyen öğretim materyallerinden yararlanılır. Yöntem ve tekniklerin seçiminde hedefler, öğrencilerin ve öğretmenlerin özellikleri, kapsam ve eldeki imkânların göz önünde bulundurulması gerekir.” (Erden, 1998, s.3)
Eğitim durumlarını oluşturmanın amacı öğrencileri yeterli öğrenme düzeyine ulaştırmak yani onlara uygun bir yaşantı kazandırmaktır. Meselâ öğrenciler, güzel yazı çalışmaları çerçevesinde, bir güzel yazı çalışması sonunda istenilen özelikte (verilen forma uygun açık, okunaklı ve işlek) bir yazma düzeyine erişmişse, yaşantı eşiğini aşmıştır, denilebilir.
Öğretmen kendini öğrencinin yerine koymalıdır; öğrencinin zihnî formasyon durumunun, algılama yeteneğinin, seviyesinin ve öğrenme mekanizmasının nasıl işlediğini tahmin etmelidir. Her öğrenme yaşantısı, kendisinden daha önce gelene dayalı ve daha sonra geleni hazırlayıcı olmalıdır ki öğrencilerin istenen yönde gelişmelerine yardım edebilsin.
Öğrenme şartları kazandırılacak davranışa göre olduğu kadar öğrenen kişiye göre de ayarlı olmak zorundadır. Meselâ öğrencinin iyi bir okuyucu olması isteniyorsa, o öğrencinin yeteri kadar okuma materyalleriyle ilgilenmesini, okuma etkinlikleri içine girmesini ve yeteri kadar sınama ve yanılmalar yapmasını sağlayacak ortamın hazırlanması gerekir.
Yrd.Doç.Dr. Mehrali Calp