Toplumsal Gerçekçiler

TOPLUMSAL GERÇEKÇİLER


  • 1950’den sonra oluşan bu akım Daha çok öykü ve romanda başarı sağladı.
  •  Sanatı yurt gerçeklerini vermede kullandılar; sosyalist bir bakış açısıyla bu sorunlara çözüm sundular;sanatlarını da bu görüşü yaymak için araç olarak kullandılar.
  •  Konuşma dilini kullandılar; kahramanlarını bazen seçtikleri yere özgü konuşturdular.
  •  Betimlemede çok başarılıdırlar.
  • Konularını köy ve köylü sorunlarından, işçi sınıfının sorunlarında seçtiler.
Toplumsal Gerçekçiler:
  •  Kemal Tahir
  •  Orhan Kemal
  •  Yaşar Kemal
  •  Haldun Taner
  •  Necati Cumalı
  •  Sabahattin Ali (ilk)
  •  Memduh Şevket Esendal

KEMAL TAHİR 1910-1973


  •  Ortaöğrenimini yarıda bırakan sanatçı; gazetecilik yapmış; siyasi düşüncelerinden dolayı da farklı illerde 12 yıl hapis yattı.
  • Toplumsal gerçekçi yazarlardandır; nehir romanları vardır.
  •  Konularını, Çankırı, Çorum civarından, Cezaevi günlerinden,
  • Kurtuluş Savaşı’ndan, eşkıya hikayelerinden seçen yazar; köyü ve köylü sorunlarını kuvvetli bir gözlemle ve gerçekçi ve bilimsel bir yöntemle işledi.
  •  “Sahici Türk romanı işçimizle köylümüzün realitesinden çıkacaktır.” görüşündedir.
  • Canlı ve rahat bir anlatımı vardır.
  • Şiir denemeleri, macera ve dedektif romanları da yazdı.
  •  Osmanlı’nın sosyal hayatı ve devlet yapısını romanlarında işlemiştir.
  •  Roman: Devlet Ana (Osmanlı’nın kuruluşunu anlatır), Yorgun
  • Savaşçı (Kurtuluş savaşını anlatır), Kurt Kanunu, Esir Şehrin
  • Mahpusu, Esir Şehrin İnsanları, Bozkırdaki Çekirdek, Köyün
  • Kamburu, Kelleci Memet…

ORHAN KEMAL (1914-1970)

  • Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü’dür.
  • Adana doğumlu olan yazar; sıkıntılı bir çocukluk yaşamış, öğrenimini yarıda bırakarak pamuk fabrikalarında işçilik, dokumacılık yapmış; katip olarak çalıştı; sonra İstanbul’a gelerek yazarlığa başladı.
  • Eserlerinde toplumsal gerçekçilik bakış açısıyla yoksul insanların (işçi, ırgat, mahpus, bekçi, çöpçü…) aşklarını, acılarını, geçim sıkıntılarını işledi.
  • Hikâye ve romanlarında hayatın değişik yönlerini ve kişilerini işledi; eserlerinde bir yandan Anadolu’yu diğer taraftan büyük şehir hayatını işledi.
  •  Kişileri konuşturmada çok başarılı olan yazarın yalın ve canlı bir anlatımı vardır.
  •  Hikâye: Ekmek Kavgası, Sarhoşlar, Grev, 72. Koğuş, Arka Sokak, Kardeş Payı...
  • Roman: Bereketli Topraklar Üzerinde, Avare Yıllar, Murtaza, BabaEvi, Hanımın Çiftliği, Gurbet Kuşları, Kanlı Topraklar...

YAŞAR KEMAL (1922-)


  • Asıl adı Kemal Sadık Göğceli’dir.
  •  Adana’da doğan yazar; çocukluğunda birçok işte çalıştı, İstanbul’a gelerek gazeteciliğe başladı.
  • Sanat hayatına şiirle girdi; asıl ününü romanlarıyla sağladı.
  •  Anadolu folklorundan ve efsanelerinden ve halk hikayelerinden yararlandı.
  • Alışılmışın dışından köy romanları yazdı.
  •  Romanlarında daha çok Çukurova ve Toroslar’ı mekan seçti.
  •  Kişilerin iç dünyalarını, doğayı ve halkı sanatlı, destansı ve şiirsel bir dille anlattı.
  • Temiz bir Türkçesi şiirsel bir üslubu olan yazar, kahramanlarını yerli dilleriyle birlikte ele alır.
  • Uluslararası birçok ödül aldı.
  • Roman: İnce Memed, Yer Demir Gök Bakır, Ölmez Otu, Çakırcalı
  • Efe, Orta Direk, Yusufçuk Yusuf, Yılanı Öldürseler…
  • Öykü: Sarı Sıcak
  • Röportaj: Peri Bacaları, Bu Diyar Baştan Başa

HALDUN TANER (1916-1986)


  • Kişinin yaşayış özelliklerinden hareketle kişilerdeki eksik aksak yönleri ironik bir dille işledi.
  • Öykülerinde meddah geleneğinden yararlandı; eski ve yeni yaşam arasında kalmış insanları, sonradan görme tipleri, hayata uyum sağlayamayanları çeşitli yönleriyle (kaygı,eksiklik, sevinç, alışkanlık) anlattı.
  • Toplumsal gerçekçi bakış açısıyla toplumun aksak, bozuk, düzensiz, eksik yönlerini kişilerden hareketle işledi.
  • Birçok tiyatro eseri yazdı ve tiyatromuzu bir adım daha ileri götürdü.
  • Eleştiriyi güldürüyle yoğurmasını bildi; seyirciyi hem güldürdü; hem şaşırtarak düşündürdü.
  • Öykü: On İkiye Bir var, Yaşasın Demokrasi, Sancho’nun Sabah Yürüyüşü,Tuş, Şishaneye Yağmur Yağıyordu..
  • Tiyatro: Keşanlı Ali Destanı, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Gözlerimi Kaaparım Vazifemi Yaparım, Günün Adamı

NECATİ CUMALI (1921-2001)


  • Şiirleriyle şöhret kazan sanatçı; öykü, roman ve tiyatro türünde önemli eser verdi.
  • Şiirlerinde; yaşama sevinci, aşk, sevgi temalarını; diğer eserlerinde Anadolu insanının sorunlarını işledi.
  • Şiirlerinde ölçü ve kafiye kullanmadı.
  • Tiyatrolarında Karagöz ve orta oyunundan yararlandı.
  • Süsten ve mecazdan uzak, iç ve dış gözlemlerini yansıtan bir anlatımı vardır.
  • Şiir: Harbe Gidenin Şarkıları, Yağmurlu Deniz, Güzel Aydınlık, Başaklar Gebe, Mayıs Ayı Notları
  •  Öykü: Susuz Yaz, Yalnız Kadın, Kente İnen Kaptanlar, Ay Büyürken Uyuyamam
  • Roman: Tütün Zamanı, Aşk da Gezer,
  •  Tiyatro: Nalınlar, Acı Tütün, Aşk De Gezer, Zeliş, Boş Beşik, Derya Gülü,Yağmurlar ve Topraklar, Ezik Otlar, Vur Emri
  •  Deneme: Senin İçin Ey Demokrasi

SEBAHATTİN ALİ

  •  Toplumsal gerçekçi roman ve öyküleriyle tanındı; bu akımın öncüsü oldu.
  •  Aziz Nesin’le çıkardığı Markopaşa vb. politik-mizah dergilerinde hırçın yazılar yazdı.
  • Konusunu daha çok Anadolu’dan alır;
  • İnsanlar arasındaki eşitsizlikleri, toplumsal bozuklukları, sınıf mücadelesini gerçekçi ve eleştirel bir bakışla açısıyla ve gözlemle dile getirdi.
  • Halk dili ve folklar kaynaklarıyla donatılmış canlı ve güzel bir dili vardır.
  • Roman: Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu Madonna
 
MEMDUH ŞEVKET ESENDAL (1883-1952)
 
  • Güçlü bir gözlemle toplum hayatındaki aksaklıklara ve “topluma ayna tutmuştur”.
  •  Konuşma dilini kullandığı dili temiz; anlatımı güçlüdür.
  •  Çehov tarzının (kesit/ durum öyküsü) ve modern öykücülüğün önemli temsilcisidir.
  • Siyasetle uğraşan sanatçı edebî kişiliği ile siyasî kişiliğini karıştırmamak için hikayelerini takma adla yazdı.
  • Büyük davalar peşinde koşmayan küçük sıradan insanların yaşamını konu edindi.
  • Seçtiği kişiler o kadar canlıdır ki hayatta her an karşımıza çıkacak gibidirler.
  • Olayları geçmiş zamana aitmiş gibi değil de şimdi yaşanıyomuş gibi anlatır.
  •  En karışık, en dolambaçlı meseleleri dahi basit bir dille başarılı bir şekilde anlattı.
  • Romanları: Ayaşlı ve Kiracıları, Vassaf Bey.
  • Hikâyeleri: Otlakçı, Hava Parası, Mendil Altında, Temiz Sevgiler, Ev Ona Yakışt

0 Comments:

Yorum Gönder

Deneme