İkinci Yeni Hareketi

 

Türk şiirinde 1950 yılından sonra Orhan Veli tarafından oluşturulan Garip Akımına ayrıca da 1940 neslinin toplumsal gerçekçi şairlerine bir tepki olarak doğan, değişik çağrışım, imge ve soyutlamalarla yeni bir söyleyişi amaçlayarak oluşturulan şiir akımıdır. Garip akımı sanatçılarına tepki olarak 20. yüzyılın ikinci yarısı doğmuştur. Özellikle şiirde anlamdan ziyade ses güzelliğine önem veren ikinci yeniciler, Batı'da gerçeküstücülerin kullandıkları bilinçaltını harekete geçirme yöntemini kullanırlar. Sözcükler arasındaki anlamsal bağlaları kopararak yeni yeni imgeler yaratma yolunu seçerler. İkinci Yeni akımının en önemli, ön plana çıkan ismi Cemal Süreya'dır.

Edebiyatımızda İkinci Yeni adını ilk kez MUZAFFER ERDOST kullandı.

İkinci yeni şairleri; şiirde öykü öğesini kaldırarak imgeye, hayal gücüne ve duyguya,hisse ağırlık verdiler.

Şiirlerinde daha çok bireyin toplumdaki yalnızlığı, çektiği sıkıntıları, kişinin çevreye uyumsuzlukları gibi konulara ağırlık verdiler.Dönemin siyasi baskısından kaçmakla ve biçimcilikle eleştirildiler.

Belli başlı isimleri:

CEMAL SÜREYA

EDİP CANSEVER

TURGUT UYAR

ECE AYHAN (İKİNCİ YENİNİN KEŞİŞİ DERLER)

OKTAY RİFAT

METİN ELOĞLU

TURGAY GÖNENÇ

SEZAİ KARAKOÇ

ÖZDEMİR İNCE

ÜLKÜ TAMER

AHMET OKTAY

KEMAL ÖZER

İkinci yeni şiirde görülen özellikleri şöyle sıralayabiliriz:

İkinci yeniciler, çok hayalcidirler.

Günlük dile, konuşma diline sırt çevirmişlerdir. Sürrealist akımın getirdiği serbest çağrışıma dayanan şiirleri kopuk kopuktur. Tesadüfen bağlantısı bulunmayan kelime veya cümlelerin alt alta sıralanmasıyla şiirin oluşturulduğu görüşünü savunurlar.

Genelde cümle yapıları bozuktur. Bir umursamamazlık, boşvermişlik durumu hakimdir.