Bir edebiyat veya sanat eserini her yönüyle değerlendirerek onun anlaşılmasını sağlamaktır.
Yunancadan gelen kritik veya Arapça tenkit kavramlarıyla da karşılanır.
En önemli görevi eseri derinlemesine tahlil ederek okuyucuya yol göstermektir.
Bir kitap okunmadan ya da bir film izlenmeden önce onunla ilgili eleştiriler okunduğu için eleştirmene büyük bir sorumluluk yüklenmektedir.
Bu sebeple eleştirmen değerlendirmelerini yaparken olabildiğince tarafsız olmalıdır.
-Makale gibi giriş, gelişme , sonuç bölümlerinden oluşur.
-Yazar , ele aldığı konuyu değerlendirir ve bir sonuca ulaşır.
-Açık bir anlatımı vardır.Sanatlı ifadelerden,mecaz ve yan anlamdan kaçınılır.
-Yazar tarafsız olmalıdır.
Okura dönük eleştiri: Bir eserin ya da edebi türün okuyucu tarafından nasıl okunması ve yorumlanması gerektiğini bildiren eleştirilerdir.Yazar , okuyucuya tavsiyelerde bulunur.
Topluma dönük eleştiri:Toplumun geneline yapılabileceği gibi toplum içindeki belirli tiplerle ilgili de yapılabilir.
Sanatçıya dönük eleştiri:Sanatçının kişiliği ve kişiliğinin esere yansımasını konu alan eleştirilerdir.Bu eleştirilerde yazar sanatçıyı değişik ölçülere göre değerlendirebilir ya da onu diğer sanatçılarla karşılaştırabilir.
Esere dönük eleştiriler:Bir esere dönük eleştirilerdir.Eseri konusu, anlatım biçimi , üslubu ve kullanılan simgeler…gibi eserin türüne göre değişen ölçülere göre yapılan değerlendirmelerdir.
Öznel eleştiri(izlenimsel):Eleştirmenin kendi zevk ve ölçülerine göre yaptığı eleştiri türüdür.Okuyucuya ve sanatçıya dönük eleştiriler bu gruba girer.İlkelerini Fransız Anatole France belirlemiştir.
Nesnel eleştiri(bilimsel):Topluma ve esere dönük eleştiriler bu guptadır.
-Halk edebiyatında taşlama , Divan edebiyatında hicviye türleri eleştirinin bizdeki ilk örnekleridir.
-Tanzimatla birlikte ise Batılı anlamda örnekler verilmeye başlanmıştır.
-Özellikle Tanzimatçılar Divan edebiyatını aralıksız eleştirmişlerdir.Bu, türün gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.
-Tanzimat döneminde;Şinasi, Namık Kemal,Recaizade M.Ekrem,A.Hamit Tarhan,S.Sezai,Beşir Fuat, Nabizade Nazım,Mizancı Murat
-Servet-i Fünun döneminde;C.Şehabettin,H. Ziya, Mehmet Rauf,H.Cahit Yalçın
-Cumhuriyet döneminde Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’le başlar.
-İsmail Habip Sevük Ve Ahmet Hamdi Tanpınar eleştiriyi edebiyat tarihi içinde ele alırlar.
Çağdaş eleştirmenler ;Mehmet Kaplan, Tahir Alangu,Memet Fuat,Nihat Sami Banarlı,Cemil Meriç,Kenan Akyüz,Berna Moran,Attila Özkırımlı, Fuat Köprülü
-Geçmişin ve çağın sanat olaylarını iyi bilmeli
-Geniş bir bilgi ve kültür birikimi olmalı
-Dünya edebiyatı, sanatı ve kültürüyle ilgili genel bilgilere sahip olmalı
-Eleştirdiği eseri, konuyu veya olayı bütün olarak kavramalı
Sinemalarda gösterime giren film yönetmenin önemli yapımlarından biri.Filmde bu zamana kadar pek kimsenin işlemeye cesaret edemediği konular tüm açıklığıyla işlenmiş.Yönetmen , filminin sadece kuru bir söylevden ibaret olmasını istemediği için de içerisine bir aşk hikayesi koymuş.Bu hikaye,filmin hemen başında başlayıp ana konunun içerisine ustaca yedirilmiş bir olay örgüsüne sahip.
Bu parça aşağıdaki eleştiri türlerinden hangisinden alınmıştır?
A)Çağdaş eleştiri
B)Topluma dönük eleştiri
C)Sanatçıya dönük eleştiri
D)Esere dönük eleştiri
E)Okura dönük eleştiri
Yunancadan gelen kritik veya Arapça tenkit kavramlarıyla da karşılanır.
En önemli görevi eseri derinlemesine tahlil ederek okuyucuya yol göstermektir.
Bir kitap okunmadan ya da bir film izlenmeden önce onunla ilgili eleştiriler okunduğu için eleştirmene büyük bir sorumluluk yüklenmektedir.
Bu sebeple eleştirmen değerlendirmelerini yaparken olabildiğince tarafsız olmalıdır.
ELEŞTİRİ TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
-Makale gibi giriş, gelişme , sonuç bölümlerinden oluşur.
-Yazar , ele aldığı konuyu değerlendirir ve bir sonuca ulaşır.
-Açık bir anlatımı vardır.Sanatlı ifadelerden,mecaz ve yan anlamdan kaçınılır.
-Yazar tarafsız olmalıdır.
KONULARINA GÖRE ELEŞTİRİLER
Okura dönük eleştiri: Bir eserin ya da edebi türün okuyucu tarafından nasıl okunması ve yorumlanması gerektiğini bildiren eleştirilerdir.Yazar , okuyucuya tavsiyelerde bulunur.
Topluma dönük eleştiri:Toplumun geneline yapılabileceği gibi toplum içindeki belirli tiplerle ilgili de yapılabilir.
Sanatçıya dönük eleştiri:Sanatçının kişiliği ve kişiliğinin esere yansımasını konu alan eleştirilerdir.Bu eleştirilerde yazar sanatçıyı değişik ölçülere göre değerlendirebilir ya da onu diğer sanatçılarla karşılaştırabilir.
Esere dönük eleştiriler:Bir esere dönük eleştirilerdir.Eseri konusu, anlatım biçimi , üslubu ve kullanılan simgeler…gibi eserin türüne göre değişen ölçülere göre yapılan değerlendirmelerdir.
ELEŞTİRMENİN TAVRINA VE TUTUMUNA GÖRE ELEŞTİRİLER
Öznel eleştiri(izlenimsel):Eleştirmenin kendi zevk ve ölçülerine göre yaptığı eleştiri türüdür.Okuyucuya ve sanatçıya dönük eleştiriler bu gruba girer.İlkelerini Fransız Anatole France belirlemiştir.
Nesnel eleştiri(bilimsel):Topluma ve esere dönük eleştiriler bu guptadır.
ELEŞTİRİNİN TARİHİ GELİŞİMİ
-Halk edebiyatında taşlama , Divan edebiyatında hicviye türleri eleştirinin bizdeki ilk örnekleridir.
-Tanzimatla birlikte ise Batılı anlamda örnekler verilmeye başlanmıştır.
-Özellikle Tanzimatçılar Divan edebiyatını aralıksız eleştirmişlerdir.Bu, türün gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.
-Tanzimat döneminde;Şinasi, Namık Kemal,Recaizade M.Ekrem,A.Hamit Tarhan,S.Sezai,Beşir Fuat, Nabizade Nazım,Mizancı Murat
-Servet-i Fünun döneminde;C.Şehabettin,H. Ziya, Mehmet Rauf,H.Cahit Yalçın
-Cumhuriyet döneminde Yahya Kemal ve Ahmet Haşim’le başlar.
-İsmail Habip Sevük Ve Ahmet Hamdi Tanpınar eleştiriyi edebiyat tarihi içinde ele alırlar.
Çağdaş eleştirmenler ;Mehmet Kaplan, Tahir Alangu,Memet Fuat,Nihat Sami Banarlı,Cemil Meriç,Kenan Akyüz,Berna Moran,Attila Özkırımlı, Fuat Köprülü
İYİ BİR ELEŞTİRMENİN ÖZELLİKLERİ
-Geçmişin ve çağın sanat olaylarını iyi bilmeli
-Geniş bir bilgi ve kültür birikimi olmalı
-Dünya edebiyatı, sanatı ve kültürüyle ilgili genel bilgilere sahip olmalı
-Eleştirdiği eseri, konuyu veya olayı bütün olarak kavramalı
Sinemalarda gösterime giren film yönetmenin önemli yapımlarından biri.Filmde bu zamana kadar pek kimsenin işlemeye cesaret edemediği konular tüm açıklığıyla işlenmiş.Yönetmen , filminin sadece kuru bir söylevden ibaret olmasını istemediği için de içerisine bir aşk hikayesi koymuş.Bu hikaye,filmin hemen başında başlayıp ana konunun içerisine ustaca yedirilmiş bir olay örgüsüne sahip.
Bu parça aşağıdaki eleştiri türlerinden hangisinden alınmıştır?
A)Çağdaş eleştiri
B)Topluma dönük eleştiri
C)Sanatçıya dönük eleştiri
D)Esere dönük eleştiri
E)Okura dönük eleştiri
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme